Στη Σαντορίνη πριν από 6.500 χρόνια έφτιαχναν σουβλάκι-καλαμάκι

Τι έτρωγαν οι Ελληνες το 1.600 π.Χ.; Ο αρχαιολόγος Χρίστος Ντούμας αφήνει για λίγο στην άκρη τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο Ακρωτήρι της Θήρας και μιλά για τις νοστιμιές που απολάμβαναν οι πρόγονοί μας 3.500 χρόνια πριν, σε μια απολαυστική κουβέντα με την Ευάννα Βενάρδου (Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 9 Μαΐου 2014).  

Αποφλοίωση φάβας με αρχαίες μυλόπετρες

Αποφλοίωση φάβας με αρχαίες μυλόπετρες

«Βρήκαμε πολλά κατάλοιπα καρπών, μέσα σε δοχεία που φυλάσσονταν στα σπίτια. Καθώς έπεσε η τέφρα απανθρακώθηκαν και έτσι διατηρήθηκαν», εξηγεί ο Χρ. Ντούμας. «Οι καρποί αυτοί ήταν προϊόντα καλλιεργειών -γι” αυτό και έχουμε γνώσεις για τις καλλιέργειες εκείνης της εποχής. Βρήκαμε φάβα, φακές, κριθάρι-, σε ένα μάλιστα πιθάρι γεμάτο τέφρα βρήκαμε αποτυπώματα αμύγδαλων. Εντοπίσαμε επίσης πολλά κουκούτσια ελιών θρυμματισμένα, άρα μιλάμε για παραγωγή λαδιού. Βρήκαμε και ένα πιθάρι με σαλιγκάρια, αν και τα συγκεκριμένα ήταν εισαγωγής! Επρόκειτο για κρητικά σαλιγκάρια». Βρήκαν όμως και πάρα πολλούς σπόρους από σύκα: «Αυτή ήταν η ζάχαρή τους. Και βέβαια, το σύκο ήταν το καθαρτικό τους!» (χαμογελάει).

Αγγείο με ρόβη

Αγγείο με ρόβη  

– Βρήκατε και υπολείμματα ψαριού;

«Μέσα σε πιθάρια εντοπίσαμε αποξηραμένα ψάρια και κόκαλα ψαριών. Μάλιστα, καθώς σκάβαμε σε βαθιά στρώματα για τα θεμέλια των στύλων του στεγάστρου, βρήκαμε γάρον (garum κατά τους Ρωμαίους). Πρόκειται για μια πάστα από ψάρι, λιχουδιά για τους Ρωμαίους. Η αριστοκρατία απολάμβανε το καλύτερο μέρος του ψαριού, ενώ η «πλέμπα» και ο στρατός χρησιμοποιούσαν τα κεφάλια, τις ουρές, τα πτερύγια. Βρήκαμε ένα τέτοιο πιθαράκι και επρόκειτο για σημαντική ανακάλυψη μιας και απέδειξε ότι 1.500 χρόνια πριν τους Ρωμαίους, το έφτιαχναν στη Θήρα. Είναι βέβαια χαρακτηριστικό ενός λαού που ζει με και από τη θάλασσα…» 

Κρέας έτρωγαν;  

«Βρήκαμε άφθονα κόκαλα από αιγοπρόβατα (που αποτελεί βασικό είδος κτηνοτροφίας και σήμερα στα νησιά), ελάχιστα βοοειδή (στα νησιά δεν μπορούν να εκθρέψουν μεγάλα ζώα) και πολύ λίγο κυνήγι (κουνέλια, αποδημητικά πουλιά). Βρήκαμε όμως πάρα πολλά κατάλοιπα από αχινούς, αχιβάδες, κυδώνια και άλλα παρεμφερή θαλασσινά».

Εχουμε ιδέα πώς τα μαγείρευαν ολ” αυτά;

«Ξέρουμε πως είχαν τριποδικές χύτρες -που σημαίνει ότι, αν μη τι άλλο, έβραζαν. Γιαχνί πάντως δεν νομίζω πως έφτιαχναν, αφού δεν είχαν ντομάτες. Σήμερα μπορεί να μιλάμε για τα περίφημα σαντορινιά ντοματάκια, όμως οι ντομάτες μας ήρθαν από την Αμερική! Βρήκαμε επίσης ταψιά και φορητά τριποδικά φουρνάκια: φωτιά από πάνω, φωτιά από κάτω και ταψάκι με καπάκι και πορτούλα. Ενα είδος γάστρας με πόδια».

Κρατευτές σουβλακιών

Κρατευτές σουβλακιών

Τι σας εξέπληξε πιο πολύ από αυτά που ανακαλύψατε;  

«Οι Κρατευτές: πάνω τους έψηναν σουβλάκια. Είχαν εγκοπές αλλά και τρυπούλες για να κυκλοφορεί ο αέρας και να μην σβήνουν τα κάρβουνα. Ηταν πολύ εργονομικοί. Στην άκρη τους είχαν το σχήμα κεφαλής κριαριού. Και εξσφάλιζαν και ένα υγιεινό ψήσιμο, αφού το λίπος έπεφτε».

Δηλαδή, το σουβλάκι είναι δικό μας έδεσμα… Κι όμως, κάποιοι σήμερα νομίζουν ακόμα πως είναι τουρκικής προέλευσης.

«Το σουβλάκι κατάγεται από το Αιγαίο. Οι Τούρκοι ήρθαν το 1453 μ.Χ. Κάποτε είχα μια κουβέντα με έναν διαπρεπή Τούρκο αρχαιολόγο, τον ελληνιστή Εκρέμ Ακουργκάλ. Και του έλεγα ότι έχουμε δανειστεί κι εμείς πολλά από την τουρκική κουζίνα. Φερνοντάς του ως παράδειγμα τον κεφτέ. Και μου λέει: «Είστε αφελής. Οι Τούρκοι όταν ήρθαν εδώ ήταν νομάδες. Δεν είχαν κουζίνα. Απλώς υιοθέτησαν τη βυζαντινή κουζίνα. Ας μην κοροϊδευόμαστε: η λέξη «κεφτές» δεν είναι τούρκικη. Είναι η βυζαντινή λέξη «κοπτόν κρέας…». Και πράγματι, θυμάμαι ακόμα τη μαμά μου και τη γιαγιά μου να κόβουν γρήγορα και σταυρωτά το κρέας με δύο κοφτερά μαχαίρια κάνοντας το κιμά!».

Πιθάρι με σαλιγκάρια

Πιθάρι με σαλιγκάρια

Οι ανασκαφές του Ακρωτηρίου αποτελούν τα παλαιότερα τεκμήρια για το τι έτρωγαν οι Ελληνες;

«Οχι. Υπάρχουν σκόρπια ευρήματα και από τη νεολιθική εποχή (5η και 4η χιλιετία π.Χ.) σε Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη. Ομως στο Ακρωτήρι, χάρη στο ηφαίστειο, πρώτη φορά βρέθηκαν τόσο πολλά μαζεμένα -και τόσο καλά διατηρημένα. Σκεφθείτε πως στις λάβες της Σαντορίνης υπάρχουν εγκλείσματα φυτών όπως τα φοινικόδεντρα ή οι ελιές που χρονολογούνται 60.000 χρόνια πριν από σήμερα. Και αποκαλύπτουν ένα κλίμα που δεν διαφέρει από το σημερινό. Στα πρώιμα ιστορικά χρόνια, την 5η, 4η ή 3η χιλιετία π.Χ., οι άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν την ίδια αυτή άγρια χλωρίδα». Η περίφημη μεσογειακή διατροφή έχει πολύ μακρινές ρίζες τελικά…... 

Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ



πηγή: alfavita.gr


Καλωσορίσατε στη σελίδα μας

ΠΡΟΣΦΟΡΑ: Δήλωσε τώρα συμμετοχή για ένα
Δωρεάν μάθημα. Δεν έχεις να χάσεις τίποτα.

Από όποιο μέρος της Ελλάδας και αν προέρχεστε έχετε ίσες ευκαιρίες και δικαιώματα στην εκπαίδευση με τους μαθητές που ζουν στη πρωτεύουσα ή σε μεγάλες πόλεις. Η απόσταση εκμηδενίζεται, ο καθηγητής είναι ακριβώς μπροστά σας, έχετε άμεση επικοινωνία μαζί του σε ένα live μάθημα!

Η μελέτη , η μεθοδικότητα και η επιμονή σας θα σας οδηγήσουν στην εκπλήρωση των στόχων σας

Δικός μας στόχος είναι οι μαθητές να γνωρίσουν και να αγαπήσουν το μάθημα της βιολογίας, γιατί αυτός είναι ο πρωταρχικός λόγος που εξασφαλίζει την επιτυχία τους για υψηλές επιδόσεις στις πανελλαδικές τους εξετάσεις. Το διάβασμα πρέπει να είναι αποδοτικό, για αυτό και η σωστή εκπαίδευση στοχεύει στο να μας μάθει πώς να μαθαίνουμε. Μέσα από αυτό το ταξίδι ο κάθε μαθητής ανακαλύπτει τον προσωπικό του τρόπο μελέτης, οπότε εκτός από αποδοτικό, το διάβασμα γίνεται και ευχάριστο!

Στόχος της διδακτέας ύλης που καθορίζει το Υπουργείο είναι η ευαισθητοποίηση και ο προβληματισμός των μαθητών όσον αφορά σύγχρονα θέματα που συνδέονται άμεσα με τη ζωή, την υγεία και το περιβάλλον τους. Η δομή των σχολικών βιβλίων βιολογίας βοηθά το μαθητή να ανακαλέσει ήδη υπάρχουσες γνώσεις, να συνδέσει την καθημερινή του ζωή με τις γνώσεις που αποκτά, αλλά και να ενδιαφερθεί για περαιτέρω μελέτη και να αποκτήσει μέθοδο επεξεργασίας διαφόρων θεμάτων.


Αφήστε τα στοιχεία σας για να επικοινωνήσουμε μαζί σας:

Ονοματεπώνυμο *

Email *
Τηλ. Επικοινωνίας *





Design by Free WordPress Themes | Bloggerized by Lasantha - Premium Blogger Themes | Macys Printable Coupons