Ο χαρακτήρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η πορεία προς αυτόν, η στάση του λαϊκού κινήματος και των κομμουνιστών, το φαινόμενο του φασισμού (αιτίες εμφάνισης, τρόπος αντιμετώπισης κ.α) αποτέλεσαν βασικά ζητήματα αντιπαράθεσης τόσο μέσα στο κομμουνιστικό κίνημα, όσο και ευρύτερα. Η ανάγκη κριτικού αναστοχασμού, χωρίς φυσικά επιχείρηση δογματικής μεταφοράς των τότε συνθηκών στο σήμερα, όσο και ιστορικής δικαιολόγησης σημερινών ιδεολογικών-πολιτικών θέσεων είναι αναγκαία.
Όμως αυτή θα πρέπει να γίνεται με τα κριτήρια του ιστορικού υλισμού και όχι με «δάνεια» από κάθε είδους αστικά ιδεολογήματα. Γύρω από τα ζητήματα αυτά εξάλλου διεξήχθη ευρύτατη αντιπαράθεση την εποχή εκείνη, μεταξύ π.χ τροτσκισμού και κάθε είδους οπορτουνιστικών ρευμάτων («δεξιάς» ή «αριστερής» προέλευσης και των συνεπών μαρξιστικολενινιστικών κομμάτων, επικεφαλής το κόμμα των μπολσεβίκων.
Η ηγεσία του ΚΚΕ, στο όνομα της κριτικής αποτίμησης (και με προφανή στόχο την ιστορική αιτιολόγηση των σημερινών της επιλογών) αναθεωρεί όλη την ιστορική κληρονομιά τόσο του ΚΚΕ, όσο και του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κανένα ουσιαστικά Κ.Κ (ακόμη και με αυτά που έχει στενές σχέσεις) δεν έχει «παρόμοιες» εκτιμήσεις μ’αυτό, αλλά και ότι οι απόψεις της «αγκαλιάστηκαν» αμέσως από τον εγχώριο τροτσκισμό…
Βασικός πυρήνας της σκέψης της είναι η αναθεώρηση της εκτίμησης για τον χαρακτήρα του Β’ΠΠ (χαρακτηρίζεται πλέον από την αρχή μέχρι το τέλος του ως ιμπεριαλιστικός), η αναθεώρηση της αντίληψης της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ιδιαίτερα οι αποφάσεις του 7ου συνεδρίου της) τόσο για το φασισμό όσο και για τη στάση των κομμουνιστών πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου, η ουσιαστική αιτιολόγηση κάθε οπορτουνιστικής παρέκκλισης (και στο ΚΚΕ αλλά και στ’ άλλα Κ.Κ) στην ιστορική περίοδο αυτή στο όνομα ότι η συνολική στρατηγική ήταν λαθεμένη, η εξαγωγή ανιστόρητων συμπερασμάτων για την Ελλάδα και τον κόσμο.
Κάθε δε προσπάθεια αντιπαράθεσης με τα ιδεολογήματα αυτά, αντιμετωπίζεται με το «ατράνταχτο» επιχείρημα ότι όποιος τα υποστηρίζει επιδιώκει για το σήμερα το ΚΚΕ να γίνει ουρά του ΣΥΡΙΖΑ ή του συστήματος. Για παράδειγμα: «… Γράψαμε και άλλοτε, ότι υπεραμύνονται παλιών λαθεμένων επιλογών στρατηγικής του ΚΚΕ, ώστε μέσα από την υπεράσπιση τέτοιων επιλογών να προωθείται η ιδέα, η επιδίωξή τους, που είναι σήμερα η σύμπηξη συμμαχίας με τμήματα της αστικής τάξης (σοσιαλδημοκρατικά), η συμμετοχή σε κυβερνήσεις τύπου ΣΥΡΙΖΑ, η σύμπραξη με οπορτουνιστές τύπου ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Plan B', ΝΑΡ κ.ά. της ...Αριστεράς..» (ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 17/5).«Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» που θα έλεγε και ο Πιραντέλο. Πολύτιμα εφόδια για όλα αυτά είναι η αποσιώπηση ντοκουμέντων του κομμουνιστικού κινήματος (δεν είναι τυχαίο π.χ η υπερπροβολή του βιβλίου του Π. Ντατ «Φασισμός και Κοινωνική Επανάσταση» βιβλίο γραμμένο στο πνεύμα του 5ου και 6ου συνεδρίου της Κ.Δ και η αποσιώπηση των ντοκουμέντων του 7ου συνεδρίου ή η περίφημη εισήγηση του Γ. Δημητρώφ για τον φασισμό σ’αυτό, που διαπαιδαγώγησε ορθά γενιές και γενιές κομμουνιστών…), η τακτική της «κοπτοραπτικής» σε άλλα ντοκουμέντα, ενώ εμφανή είναι η προσπάθεια παρουσίασης της τότε κοινωνικής πραγματικότητας με τα μάτια του σήμερα και η χρησιμοποίηση ιδεολογικών «δανείων» από ρεύματα που η ίδια η ζωή έχει από χρόνια ξεβράσει…
1.Ήταν λαθεμένη η επαναστατική στρατηγική της Κομμουνιστικής Διεθνούς όπως χαράχτηκε στο 7ο Συνέδριο της;
Η πραγματοποίηση του 7ου Συνεδρίου της Κ.Δ (Ιούλιος-Αύγουστος 1935) δέχτηκε στην εποχή του ιδιαίτερα σκληρή κριτική από τον Τρότσκι και τους οπαδούς του. Χαρακτηρίστηκε ως συνέδριο που με τη γραμμή του εγκατέλειψε τους ανεξάρτητους σκοπούς του προλεταριάτου και την μετάτρεψε σε ουρά της αστικής τάξης, εισήγαγε στη ιδεολογία των Κ.Κ «εθνοπατριωτικές» απόψεις, έκανε λαθεμένη εκτίμηση για τον φασισμό, δεν εμπόδισε την άνοδο του φασισμού, δεν προσανατόλισε σωστά τα Κ.Κ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κ.α Η σημερινή εκτίμηση του ΚΚΕ για το 7ο συνέδριο, πέρα από το γεγονός ότι έμμεσα ή άμεσα στηρίζει τις παραπάνω αντιλήψεις, στην ουσία της είναι ότι σε τελευταία ανάλυση η στρατηγική που χάραξε, εμπόδισε τα Κ.Κ να πάρουν μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο την εξουσία σε μια σειρά χώρες όπως και στην Ελλάδα Η πραγματικότητα όμως όπως αυτή στηρίζεται στα ντοκουμέντα (ολοκληρωμένα του 7ου συνέδριου) είναι διαφορετική.
- Το 7ο Συνέδριο της Κ.Δ διαμόρφωσε επαναστατική στρατηγική για τα Κ.Κ που είχε θεαματικά αποτελέσματα. Τα Κ.Κ δυναμώνουν ουσιαστικά (Το 1939 υπήρχαν 2,2 φορές παραπάνω οργανωμένοι στα Κ.Κ), παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην κοινωνική –πολιτική ζωή των χωρών τους, αναπτύσσουν ευρύτερη δράση για την αντιμετώπιση του φασισμού και την αποτροπή του πολέμου, ενώ κατά τη διάρκεια (μέσα φυσικά από λάθη, ή παρεκκλίσεις ή αντιφάσεις), μπαίνουν επικεφαλής ενός τεράστιου αντιστασιακού κινήματος, που είχε ως έπαθλο μετά το τέλος του τη δημιουργία σοσιαλιστικών χωρών σε Ευρώπη και Ασία, αλλά και σημαντικό χτύπημα της αποικιοκρατίας κ.α. Φυσικά το ότι σε όλες τις χώρες δεν είχε αυτό το αποτέλεσμα δεν φταίει η «γραμμή» (όπως υποστηρίζει σήμερα το ΚΚΕ) αλλά κυρίως η μη σωστή εφαρμογή της, λόγω οπορτουνιστικών «ερμηνειών» και λαθεμένης εφαρμογής της. Είναι ανιστόρητη η αντίληψη ότι προσφέρθηκε ο σοσιαλισμός «στο πιάτο» από την παρουσία του κόκκινου στρατού σε μια σειρά χώρες. «Εξαγωγή επανάστασης» δεν γίνεται , αλλά είναι αποτέλεσμα της πάλης των λαών με επικεφαλής τα Κ.Κ και σωστή αξιοποίηση της επαναστατικής κατάστασης που τότε δημιουργήθηκε. Η παρουσία του κόκκινου στρατού συνέβαλε στην απόκρουση λ.χ της εξωτερικής επέμβασης του ιμπεριαλισμού και σίγουρα έκανε «ευκολότερο» το έργο της επαναστατικής διαδικασίας. Όμως είναι «ύβρις» κάθε άλλη αντίληψη τόσο για τους λαούς όσο και για τα Κ.Κ και ουσιαστικά αναπαράγει αστικές «κατηγορίες» περί επιβολής του σοσιαλισμού «με τις λόγχες του κόκκινου στρατού», αλλά και περί «μοιράσματος του κόσμου σε σφαίρες επιρροής από τη συμφωνία τα Γιάλτας». Να θυμίσουμε ότι επαναστατικές διαδικασίες που οδήγησαν στο σοσιαλισμό είχαμε και σε χώρες που δεν μπήκε ο κόκκινος στρατός (π.χ Αλβανία), όπως και το αντίθετο (π.χ στην Αυστρία η παρουσία του κόκκινου στρατού δεν οδήγησε στο σοσιαλισμό).
- Στη χώρα μας, η στάση του ΚΚΕ στηρίχτηκε στις αποφάσεις αυτές, όπως και στις αποφάσεις του 6ου συνεδρίου του που ακολούθησε. Το ΚΚΕ με τις αποφάσεις αυτές γειώθηκε στην πραγματικότητα κάνοντας «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης» (ολομέλεια του 1934), γιγαντώθηκε, ενώ κατά τη διάρκεια της κατοχής ηγήθηκε ενός τεράστιου εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος. Εάν είχε άλλη γραμμή, αυτή π.χ που πρότεινε το τροτσκιστικό ρεύμα-οργανώσεις, θα κατέληγε σαν τις ολιγάριθμες τροτσκιστικές ομάδες της κατοχής που ακόμη και τον αντιστασιακό απελευθερωτικό αγώνα θεωρούσαν ως εθνικιστικό, απομονωμένες και πολλαπλά διασπασμένες. Τα λάθη (τραγικά) της ηγεσίας του κατά τη διάρκεια της, αλλά και μετά αποτελούσαν ουσιαστικά παρεκκλίσεις μιας γενικά σωστής-επαναστατικής γραμμής με αποτέλεσμα τη μη αξιοποίηση της επαναστατικής κατάστασης που υπήρχε για την κατάληψη εξουσίας. Το 7ο συνέδριο του ΚΚΕ στηρίχτηκε στη γραμμή αυτή και πάνω του στηρίχτηκε ο μεγαλειώδης αγώνας του ΔΣΕ. Εκτός και εάν οι σημερινοί «κριτικοί» της γραμμής του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος θεωρούν ότι ο αγώνας του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και στη συνέχεια του ΔΣΕ, αφού ήταν στηριγμένος σε λαθεμένη γραμμή ήταν από «χέρι χαμένος», δηλαδή επαγγελόταν μία αδύνατη επανάσταση!
- Τι έλεγαν όμως οι αποφάσεις του Συνεδρίου της Κ.Δ (Απόφαση πάνω στην εισήγηση του σ. Ερκολι για τα καθήκοντα της Κομμουνιστικής Διεθνούς σχετικά με την προετοιμασία ενός καινούριου πολέμου); Αναφέρουμε ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία:
Α. «Το 7ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Κ.Δ απορρίπτει με τον πιο αποφασιστικό τρόπο τους συκοφαντικούς ισχυρισμούς ότι τάχα οι κομμουνιστές θέλουν τον πόλεμο με την ελπίδα πως αυτός θα οδηγήσει στην επανάσταση…Οι κομμουνιστές προσπαθούν με όλες τους τις δυνάμεις να παρεμποδίσουν την προετοιμασία και το ξέσπασμα ενός καινούριου πολέμου. Οι κομμουνιστές διεξάγοντας επίσης μια δραστήρια πάλη ενάντια στις αυταπάτες ότι τάχα είναι δυνατό να εξαλειφθούν οι πόλεμοι εφόσον θα υπάρχει ακόμα καπιταλιστικό καθεστώς, αναπτύσσουν και θ’ αναπτύξουν όλες τις δυνάμεις τους για ν’ αποτρέψουν τον πόλεμο. Μα στην περίπτωση που θα ξεσπάσει ένας καινούριος παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός πόλεμος, παρ’ όλες τις προσπάθειες της εργατικής τάξης, για τη ματαίωση του οι κομμουνιστές θα προσπαθήσουν να τραβήξουν τους εχθρούς του πολέμου που οργανώθηκαν μέσα στην πάλη για την ειρήνη, στην πάλη για τη μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου ενάντια στους φασίστες υποκινητές του πολέμου, ενάντια στην κεφαλαιοκρατία για την ανατροπή του καπιταλισμού. Ταυτόχρονα το Συνέδριο εφιστά την προσοχή των κομμουνιστών και των επαναστατών εργατών ενάντια στις αναρχοσυνδικαλιστικές μεθόδους πάλης κατά του πολέμου υπό τη μορφή άρνησης να προσέλθουν στην στρατιωτική υπηρεσία υπό τη μορφή του λεγόμενου μποϋκοτάζ όπως της επιστράτευσης, του σαμποτάζ μέσα στα πολεμικά εργοστάσια κτλ…Αν το ξέσπασμα ενός αντεπαναστατικού πολέμου υποχρεώσει την Σοβιετική Ένωση να κινητοποιήσει τον Κόκκινο Στρατό των εργατών και αγροτών για τη υπεράσπιση του σοσιαλισμού, οι κομμουνιστές θα καλέσουν όλους τους εργαζόμενους να συμβάλουν με όλα τα μέσα και μ’ οποιοδήποτε θυσία στην νίκη του κόκκινου στρατού πάνω στους στρατούς των ιμπεριαλιστών» . Θέσεις ξεκάθαρες, μαρξιστικολενιστικές!
Β. Η ηγεσία του ΚΚΕ προσπαθώντας να κριτικάρει τις αποφάσεις αυτές, στέκεται κυρίως σε μια σειρά οδηγίες της ΕΕΚΔ που διαμορφώνονται όμως με βάση την εξελισσόμενη πραγματικότητα και στηρίζονται (πάντα όχι πετυχημένα) στις γενικότερες αποφάσεις του 7ου συνεδρίου. Σε μια περίοδο που πέρα από τα άλλα λόγω επικράτησης φασισμού-ναζισμού, πολέμου , παρανομίας Κ.Κ κ.α ο χαρακτήρας του επιτελείου της Κ.Δ αδυνατίζει (π.χ δεν υπήρχε επαφή και με το ΚΚΕ, μετά το 1939, η πραγματικότητα σε μια σειρά χώρες δεν ήταν ξεκάθαρη κ.α). Ας δούμε ορισμένες από αυτές σε σχέση πάντα με τη εξελισσόμενη πραγματικότητα.
- Ένα μήνα μετά το Σύμφωνο Ριμπεντροπ-Μολοτωφ η γραμματεία της ΕΕΚΔ σε οδηγία της επισημαίνει: «….Είναι απαραίτητο να αξιοποιηθεί η 1η Αυγούστου, 25η επέτειος του πρώτου ιμπεριαλιστικού πολέμου, για μια εκστρατεία κατά των φασιστικών επιδρομέων, για την καταγγελία της διπρόσωπης πολιτικής της αγγλικής και γαλλικής κυβέρνησης οι οποίες παρατείνουν τις συνομιλίες με την ΕΣΣΔ με στόχο την προετοιμασία νέας συνθηκολόγησης, ενός δεύτερου Μονάχου…Είναι αναγκαίο να ξεκαθαριστεί στις μάζες η θέση της εργατικής τάξης, απέναντι στο σημερινό πόλεμο σε διάκριση προς εκείνο του 1914-1918. Είναι αναγκαίο να τονισθούν οι ιδέες του προλεταριακού διεθνισμού, η υπεράσπιση της ΕΣΣΔ, της πατρίδας των εργαζόμενων όλου του κόσμου…»
- Λίγες μέρες μετά την επίσημη έναρξη του Β’Π.Π (είσοδος Γερμανίας σε Πολωνία) με οδηγία της (8/9/1939) τονίζεται: «..Ο παρών πόλεμος είναι ιμπεριαλιστικός και άδικος για τον οποίο είναι εξίσου υπεύθυνη η αστική τάξη όλων των εμπόλεμων κρατών. Αυτόν τον πόλεμο δεν μπορούν να στηρίζουν σε καμία χώρα ούτε η εργατική τάξη ούτε πολύ περισσότερα τα κομμουνιστικά κόμματα…Η τακτική των κομμουνιστικών κομμάτων συνίσταται στο να πάρουν θέση κατά του πολέμου, να αποκαλύψουν τον ιμπεριαλιστικό του χαρακτήρα, να ψηφίσουν εκεί όπου υπάρχουν κομμουνιστές βουλευτές κατά των πολεμικών δαπανών να πουν στις μάζες ότι ο πόλεμος δε θα τους προσφέρει τίποτε, εκτός από βάσανα και καταστροφές. Στις ουδέτερες χώρες να ξεσκεπαστούν οι κυβερνήσεις, που υπερασπίζονται την ουδετερότητα για τις δικές τους χώρες, αλλά στηρίζουν τον πόλεμο σε άλλες χώρες με σκοπό το κέρδος..»
Η επίθεση της Γερμανίας στην ΕΣΣΔ αλλάζει και τα δεδομένα, αλλά προφανώς και τον χαρακτήρα του πολέμου. Στη συνεδρίαση της ΕΕΚΔ στις 21/6/1941 ο Γ. Δημητρώφ επισημαίνει: «….Ο,τι βοηθάει τη Σοβιετική Ένωση και επιταχύνει τη συντριβή του φασισμού έχει αποφασιστική σημασία στις ενέργειες μας…Στο στάδιο αυτό δεν πρόκειται να καλούμε ούτε σε πτώση του καπιταλισμού στις διάφορες χώρες ούτε σε παγκόσμια επανάσταση. Στην κάθε χώρα τώρα γίνεται λόγος για αγώνα υπέρ της εθνικής ελευθερίας..». Στο πνεύμα αυτό με οδηγία της προς τα Κ.Κ στις 7/7/1941 κάνει λόγο για «σχηματισμό ενιαίου εθνικού μετώπου στις κατεχόμενες χώρες και την εκστρατεία για τη συγκρότηση ενιαίου μετώπου κρατών εναντίον του χιτλερικού ζυγού.
2. Ποιος ο πραγματικός χαρακτήρας του Β’Π.Π;
Το ΚΚΕ σήμερα τονίζει ότι « …Ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του έμεινε αναλλοίωτος και ύστερα από τον Ιούνη 1941, που η Γερμανία εναντίον της ΕΣΣΔ…Στο Β’ παγκόσμιο πόλεμο μόνο η ΕΣΣΔ αγωνιζόταν από δίκαιες θέσεις. Έκανε πρώτα απ’ όλα πόλεμο υπεράσπισης της εργατικής εξουσίας, άρα της σοσιαλιστικής πατρίδας, πόλεμο αντικαπιταλιστικό. Δίκαιο πόλεμο έκαναν και τα ΚΚ, όπου γης , καθώς και τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, στα οποία ηγούνταν τα Κ.Κ» (Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο). Καθώς και ότι: «Όμως, ο χαρακτήρας του πολέμου καθορίζεται από το ποια τάξη και για ποιο σκοπό διεξάγει τον πόλεμο είτε είναι αρχικά και τη συγκεκριμένη στιγμή αμυνόμενη είτε επιτιθέμενη. Ο χαρακτήρας του ιταλοελληνικού πολέμου, από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης και της αστικής τάξης, δεν άλλαξε επειδή ο ελληνικός στρατός πέρασε τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Ήταν εξαρχής ιμπεριαλιστικός, ενταγμένος στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς της Μεγάλης Βρετανίας που βρισκόταν σε οξύτατη διαμάχη με τον Άξονα, με την οποία Βρετανία, η εγχώρια αστική τάξη και η κυβέρνηση Μεταξά ήταν σύμμαχοι….». Να θυμίσουμε τι έλεγαν οι τροτσκιστές της εποχής. Σε άρθρο της εφημερίδας ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΣ (φ.2 Ιανουάριος 1943) όργανο της ΕΟΚΔΕ τονίζονταν τα εξής: «Η συμμετοχή της Σοβιετικής Ρωσίας στον πόλεμο δεν αλλάζει καθόλου τον ιμπεριαλιστικό του χαρακτήρα. Και τώρα όπως και στην αρχή του, ο πόλεμος διεξάγεται από τις ίδιες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για τους ίδιους ληστρικούς σκοπούς». Η ομοιότητα είναι προφανής…
- Ήδη από το 6ο συνέδριο της Κ.Δ δινόταν η κατεύθυνση για συγκεκριμένη ανάλυση της συγκριμένης κατάστασης ακόμη και στα ζητήματα του πολέμου και όχι γενικές συνταγές. «Οποιοσδήποτε πόλεμος είναι συνέχιση της πολιτικής ορισμένων τάξεων με άλλα μέσα. Επομένως το προλεταριάτο πρέπει να αναλύσει με προσοχή την ιστορική και πολιτική ταξική σημασία, καθενός πολέμου και πρέπει να εκτιμά με μια εξαιρετική προσοχή το ρόλο των κυρίαρχων τάξεων σε όλες τις εμπλεκόμενες χώρες από την άποψη της διεθνούς προλεταριακής επανάστασης…». Με βάση το παραπάνω καθόρισε και την τυπολογία των πολέμων και την αντίστοιχη στάση των κομμουνιστών απέναντι του.
-Ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος προφανώς και δεν ήταν μία απλή επανάληψη του Α΄ Παγκόσμιου κάτι το οποίο υποστήριζε το τροτσκιστικό ρεύμα θέτοντας ανάλογα πολιτικά καθήκοντα. γιατί α) υπήρχε το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος, β) υπήρχε ο φασισμός που ουσιαστικά απειλούσε τις στοιχειώδεις αστικοδημοκρατικές ελευθερίες διαπράττοντας τεράστια εγκλήματα και γ) αναπτύχθηκαν εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που αντιμάχονταν το φασισμό και που συγκροτήθηκαν με πρωτοβουλία των κομμουνιστικών κομμάτων. Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος ξέσπασε μεταξύ ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, είχε τις ίδιες αιτίες με τον Α’ και δε θα μπορούσε να ήταν τίποτα άλλο, στην έναρξή του τουλάχιστον, από έναν ακόμη ιμπεριαλιστικό πόλεμο.
- Η Σοβιετική Ένωση –παρά τις κατηγορίες οπορτουνιστικών ρευμάτων-ήταν προετοιμασμένη για το ενδεχόμενο μιας επίθεσης εκ μέρους των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Στο 17ο Συνέδριο του Κόμματος ο Ι. Στάλιν αναφέρεται σ’ αυτό το ενδεχόμενο και τονίζει: «(…) τέλος, νομίζουν ότι ο πόλεμος πρέπει να οργανωθεί ενάντια στην ΕΣΣΔ. Σκέφτονται να συντρίψουν την ΕΣΣΔ, να μοιράσουν το έδαφός της και να πλουτίσουν σε βάρος της. Θα ήταν λάθος να υποθέσουμε ότι έτσι σκέφτονται μονάχα μερικοί στρατιωτικοί κύκλοι της Ιαπωνίας. Μας είναι γνωστό, ότι τα ίδια ακριβώς σχέδια κυοφορούνται και στους κύκλους των πολιτικών καθοδηγητών μερικών κρατών της Ευρώπης.. Δε χωρά καμιά αμφιβολία, ότι ο πόλεμος αυτός θα είναι ο πιο επικίνδυνος πόλεμος για την αστική τάξη. Θα είναι ο πιο επικίνδυνος, όχι μονάχα γιατί οι λαοί της ΕΣΣΔ θα πολεμήσουν μέχρι θανάτου για τις καταχτήσεις της επανάστασης. Θα είναι ο πιο επικίνδυνος για την αστική τάξη ακόμα και γιατί θα γίνεται όχι μόνο στα μέτωπα, μα και στα μετόπισθεν του αντιπάλου. Η αστική τάξη ας μην αμφιβάλλει, ότι οι πολυάριθμοι φίλοι της εργατικής τάξης της ΕΣΣΔ στην Ευρώπη και την Ασία θα προσπαθήσουν να χτυπήσουν στα νώτα τους καταπιεστές τους, που εξύφαναν εγκληματικό πόλεμο ενάντια στην πατρίδα της εργατικής τάξης όλων των χωρών. Και ας μη μας παραπονούνται οι κύριοι αστοί, αν την επομένη ενός τέτοιου πολέμου θα τους λείπουν απ’ το λογαριασμό τους μερικές προσφιλείς κυβερνήσεις, που σήμερα βασιλεύουν ήσυχα “ελέω θεού”» (Ι. Στάλιν, Τόμος 13, σελ. 327/328, Λογοδοσία στο 17ο Συνέδριο του Κόμματος, Γενάρης ’34). Η μόνη βάση που θα μπορούσε να γίνει ήταν η αντιφασιστική, γιατί στηριζόταν στη μη ταύτιση των κοινοβουλευτικών και των φασιστικών μορφών της κυριαρχίας της αστικής τάξης.
Κάτι το οποίο δεν αντιβαίνει με τη διδασκαλία του ΛΕΝΙΝ: «Ερώτηση: Δεν πρέπει να φοβόμαστε μια ενδεχόμενη σοβαρή επίθεση της Ιαπωνίας ενάντια στη Σοβιετική μας Ρωσία, λόγω του πιθανού πολέμου ανάμεσα στην Αμερική και στην Ιαπωνία; Τι θα κάνουμε στην περίπτωση αυτή; Θα υπερασπίσουμε τη χώρα μας από την Ιαπωνία σε συμμαχία με την ιμπεριαλιστική Αμερική, χρησιμοποιώντας την ισχύ της σαν μια πραγματική δύναμη; Απάντηση (εκ μέρους του Β. Ι. Λένιν): Ασφαλώς θα την υπερασπίσουμε και το είπαμε πολλές φορές ότι για τη σταθεροποίηση της σοσιαλιστικής Δημοκρατίας η συμμαχία με τον ένα ιμπεριαλισμό ενάντια στον άλλο, από άποψη αρχών δεν είναι πράγμα απραγματοποίητο» (Β. Ι. Λένιν, Άπαντα, Τόμος 42, σελ. 124/125, Το VIII Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ».
- Η ιδιομορφία και το γνώρισμα του δευτέρου παγκόσμιου πόλεμου εκδηλώθηκαν στη δημιουργία του αντιφασιστικού συνασπισμού κρατών με διαφορετικά κοινωνικά συστήματα: της Σοβιετικής Ένωσης, των Ενωμένων Πολιτειών και της Αγγλίας. Στο συνασπισμό αυτό προσχώρησαν στην πορεία του πολέμου 50 περίπου άλλα κράτη. Στο μεταξύ ύστερα από τη συγκρότηση του αντιφασιστικού συνασπισμού κανένα κράτος δεν προσχώρησε στο συνασπισμό που είχαν συγκροτήσει οι φασίστες επιδρομείς: η Γερμανία, η Ιαπωνία και η Ιταλία. Πριν ακόμη αρχίσει ο πόλεμος η ΕΣΣΔ ήταν υπέρ της δημιουργίας μετώπου των φιλειρηνικών κρατών για να αντιμετωπιστούν οι φασίστες επιδρομείς. Στους κρίσιμους μήνες των παραμονών του πολέμου η Σοβιετική Ένωση έκανε τεράστιες προσπάθειες για να σχηματιστεί αντιχιτλερικός συνασπισμός Αγγλίας, Γαλλίας και ΕΣΣΔ. Αλλά οι τότε κυβερνήσεις των δυτικών κρατών, που εφαρμόζανε ανοιχτά την αντισοβιετική πολιτική του Μονάχου, ματαίωσαν το σχηματισμό του αντιφασιστικού συνασπισμού. Στα χρόνια του πολέμου η ΕΣΣΔ αποκατέστησε σχέσεις με πολλά κράτη και κυβερνήσεις. Ενώ πριν από το Μεγάλο Πατριωτικό πόλεμο η ΕΣΣΔ διατηρούσε διπλωματικές σχέσεις με 17 κράτη, στην πορεία του πολέμου ο αριθμός των κρατών με τα οποία η ΕΣΣΔ είχε διπλωματικές και προξενικές σχέσεις ανέβηκε στα 46. Η συνεργασία των μελών του αντιφασιστικού συνασπισμού γινόταν μέσα σε δύσκολες συνθήκες που δημιουργούσαν οι προσπάθειες για το ξεπέρασμα των οξύτατων αντιθέσεων ανάμεσα τους. Οι αντιθέσεις αυτές οφείλονταν στις διαφορές μεταξύ των κοινωνικών συστημάτων των συμμάχων και επομένως στη διαφορετική αντιμετώπιση των τελικών σκοπών του πολέμου. Για τη Σοβιετική Ένωση σκοπός του πολέμου ήταν η όσο μπορούσε πιο γρήγορη συντριβή της χιτλερικής Γερμανίας και των συμμάχων της, η εκμηδένιση του φασισμού, το ξεκαθάρισμα των σοβιετικών εδαφών που είχαν καταλάβει οι φασίστες, η απελευθέρωση των ευρωπαϊκών λαών από τη φασιστική σκλαβιά, η εδραίωση σταθερής ειρήνης με βάση την αναγνώριση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του κάθε κράτους και του δικαιώματος των λαών να εγκαθιδρύουν στον τόπο τους το κοινωνικό σύστημα που αυτοί οι ίδιοι προτιμούν. Ο αγώνας της Σοβιετικής 'Ένωσης για να εφαρμοστεί ένα συνεπές αντιφασιστικό πρόγραμμα και η αποφασιστική συμβολή της στον πόλεμο εναντίον της χιτλερικής Γερμανίας της εξασφάλισαν ηγετική θέση στον αντιχιτλερικό συνασπισμό.
Διαφορετικοί ήταν οι σκοποί των ιθυνόντων κύκλων της Αγγλίας και των Ενωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Τα κράτη αυτά απέβλεπαν στο να παραμερίσουν τη Γερμανία και την Ιαπωνία σαν ιμπεριαλιστές ανταγωνιστές τους και λογάριαζαν ότι ύστερα από τη συντριβή των κρατών του επιθετικού συνασπισμού θα μπορούσαν, απαλλαγμένοι από τις «ακρότητες» του φασισμού, να παλινορθώσουν στα κράτη αυτά τους θεσμούς που υπήρχαν εκεί πριν καταλάβουν οι φασίστες την αρχή και να εμποδίσουν να γίνουν οι κοινωνικές εκείνες αλλαγές όπου μπορούσε να οδηγήσει ο αντιφασιστικός πόλεμος. Τα δυτικά κράτη επιδίωκαν να διατηρηθεί παντού το καπιταλιστικό σύστημα, ενώ στις αποικιακές και στις μισοαποικιακές χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής να διατηρηθεί η κυριαρχία τους. Οι Ενωμένες Πολιτείες ήθελαν κάτι περισσότερο ακόμη: να επιβάλουν στο μεταπολεμικό κόσμο την ηγεμονία τους. Οι ιθύνοντες κύκλοι των δυτικών κρατών υποθέτανε πως θα κατόρθωναν να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους, γιατί ύστερα από τον πόλεμο η Σοβιετική Ένωση θα ήταν τόσο πολύ εξασθενισμένη που στην ουσία δε θα ήταν σε θέση να τους εμποδίσει.
Οι διαφορετικοί σκοποί του πολέμου καθόριζαν και τη διαφορετική αντιμετώπιση των επειγόντων στρατιωτικών και πολιτικών προβλημάτων από τα μέλη του αντιφασιστικού συνασπισμού. Η είσοδος της Σοβιετικής Ένωσης στον πόλεμο και ο σχηματισμός του αντιφασιστικού συνασπισμού είχαν τεράστια επίδραση στην ανάπτυξη του κινήματος Αντίστασης, δίνοντάς του γνωρίσματα διεθνούς χαρακτήρα: το κίνημα Αντίστασης έγινε αναπόσπαστο τμήμα του αντιφασιστικού συνασπισμού. Αργότερα, σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, η Σοβιετική Ένωση βοηθούσε στην ανάπτυξη του εθνικοαπελευθερωτικού αυτού κινήματος των λαών της Ευρώπης και της Ασίας, ενθαρρύνοντάς τους στον αγώνα, βοηθώντας στην απελευθέρωσή τους με δυνάμεις του Κόκκινου στρατού και παρέχοντάς τους σταθερή και ολοένα αυξανόμενη στρατιωτική και υλική βοήθεια. Τα κομμουνιστικά και τα εργατικά κόμματα ξεκινούσαν πάντοτε από την ιδέα ότι η μοναδική σταθερή εγγύηση της εθνικής ανεξαρτησίας, της δημοκρατικής, προοδευτικής ανάπτυξης των λαών είναι ο σοσιαλισμός. Η βαριά ιστορική πείρα του πολέμου και της φασιστικής τρομοκρατίας βοήθησε τους εργαζομένους των σκλαβωμένων χωρών να πειστούν ότι το πρόβλημα της εθνικής απελευθέρωσης συνδεόταν αδιάσπαστα με τη χαλιναγώγηση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που η κυριαρχία τους είχε φέρει τους λαούς στο χείλος της εθνικής καταστροφής. Αλλά τότε δεν είχαν ακόμη όλοι συναίσθηση ότι ο σοσιαλισμός, σε τελευταία ανάλυση, είναι η μοναδική λύση μετά τον ιμπεριαλισμό. Στις συνθήκες αυτές τα κομμουνιστικά κόμματα, θέλοντας να διατηρήσουν το πλατύ πολεμικό μέτωπο των αντιφασιστικών δυνάμεων, δεν συνδέανε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα με την άμεση πραγματοποίηση της σοσιαλιστικής επανάστασης. Χαράζοντας τις προοπτικές της παραπέρα ανάπτυξης των απελευθερωμένων χωρών και λαών τα κομμουνιστικά κόμματα διατύπωσαν ένα πρόγραμμα ριζικών δημοκρατικών μετασχηματισμών στον πολιτικό και στον κοινωνικοοικονομικό τομέα. Πρόκειται για πρόγραμμα λαϊκοδημοκρατικής όπως ονομάστηκε τότε επανάστασης (με όλες τις παρατηρήσεις που θα μπορούσε να έχει κάποιος) που εφαρμόζεται με την ενεργό συμμετοχή των πιο πλατιών, ακόμα και μη προλεταριακών, στρωμάτων των εργαζομένων. Και εδώ φυσικά υπήρχαν λάθη (ακόμη και τραγικά) ή παρεκκλίσεις υποταγής…
3. Και μία απάντηση…
Σε απαντητικό άρθρο του Μ. Μαϊλη υπευθύνου του Τμήματος Ιστορίας της Κ.Ε του ΚΚΕ (ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 17/5) προς ανάλογες κριτικές για τροτσκιστική στροφή γράφονται και τα εξής που απλά επιβεβαιώνουν τόσο τα παραπάνω όσο και τα όσα είχαμε γράψει στο Α’ μέρος του άρθρου.: «Όποιος μελετήσει, όμως, το βιβλίο του Τμήματος Ιστορίας, θα διαπιστώσει πόσο αστήριχτη είναι αυτή η κριτική, πολύ απλά γιατί θα διαπιστώσει ότι στους ίδιους τους κόλπους της Κομμουνιστικής Διεθνούς, του ΚΚ της Σοβιετικής Ενωσης, των ΚΚ και από στελέχη τους που κάθε άλλο παρά τροτσκιστές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αναπτύσσονταν ανάλογοι προβληματισμοί και θέσεις με αυτές που διατυπώνονται και από το Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ. Σε συνθήκες, μάλιστα, που ο τροτσκισμός και τα στελέχη του είχαν διαχωριστεί οργανωτικά από την ΚΔ και τα ΚΚ και είχαν συγκροτηθεί ως ιδεολογικό-πολιτικό οπορτουνιστικό ρεύμα, εχθρικό απέναντι στην ΕΣΣΔ. ..» Με ενδιαφέρον περιμένουμε να ακούσουμε το ποιοι τελικά είχαν τότε παρόμοιες απόψεις με την ηγεσία του ΚΚΕ σήμερα, εκτός από τους τροτσκιστές που ουσιαστικά δεν αρνείται το ότι σήμερα εκτιμούν θετικά την ιδεολογική του «στροφή και που τότε όπως αποδείξαμε έλεγαν παρόμοια με όσα λέει σήμερα…
Τέλος όσον αφορά τη αφοριστική εκτίμηση ότι η μετάλλαξη σειράς Κομμουνιστικών Κομμάτων σε σοσιαλδημοκρατικά, στην Ευρώπη και αλλού έχει «ως μια βασική αιτία της σήψης τους, τη στρατηγική του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, πριν και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (αντιφασιστικές κυβερνήσεις, αντιμονοπωλιακές κυβερνήσεις, αριστερές κυβερνήσεις, λαϊκής ενότητας κυβερνήσεις κ.ά.)…» ας ψάξουν καλύτερα στα όσα συνέβησαν κυρίως μετά τον θάνατο του Στάλιν και το 20ο συνέδριο και ας μην τα «φορτώνουν» σε ό,τι πιο ένδοξο δημιούργησε το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα!
Διαβάστε το Α΄μέρος της μελέτης http://ift.tt/1deHSxy...">http://http://ift.tt/1Ee0l2w..." target="_blank">ΕΔΩ
http://ift.tt/1Exl333" target="_blank">Συμπλήρωσε τα στοιχεία σου στο Carrefour και κέρδισε 2.000 ευρώ
πηγή: alfavita.gr
Posted in: 
