Επαναδημοσιεύω ένα άρθρο που είχα γράψει πέρυσι τέτοιο καιρό για την σχετικοποίηση της βίας και τη θεωρία των "δύο άκρων". Το κάνω με αφορμή την συμπλήρωση 80 χρόνων από την έκδοση του βιβλίου "Αργώ" του μνημειώδους έργο του Γεώργιου Θεοτοκά.
Πριν από αυτό, θέλω να πω κάποιες δικές μου σκέψεις για το θέμα και δεν πρόκειται να ξανασχοληθώ, τουλάχιστον όχι από εδώ.
Όποιος θέλει ας προσπαθήσει να καταλάβει τι λέω και ας τα αξιοποιήσει όπως νομίζει. Όποιος δεν θέλει ας μείνει προσκολλημένος στις εμμονές και τις βεβαιότητές του.
Έχουμε και λέμε:
- Η θεωρία που λέει ότι μεταξύ της εξτρεμιστικής αριστεράς και της εξτρεμιστικής Δεξιάς υπάρχουν συγκλίσεις που αφορούν τόσο τη ρητορική, όσο και τις μεθόδους, είναι παλαιά, είναι διεθνής και δεν αφορά το δικό μας πολιτικό μικρόκοσμο. Υποστηρίζεται δε τόσο από θεωρητικά κείμενα, όσο και από εκλογικά δεδομένα σε περισσότερες από μία χώρες.
- Το αν η θεωρία είναι σωστή ή λάθος, καθώς και τα κενά ή οι αδυναμίες της, πρέπει να εξεταστεί νηφάλια και με καθαρό μυαλό, όχι με την αγωνία πώς θα την προσαρμόσουμε στις ανάγκες των δικών μας μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Προσωπικώς, έχω τις απόψεις μου, δεν θα τις εκθέσω εδώ, δεν είναι αυτό το θέμα μας. Αλλά ας δουν όλοι την ουσία, μη μένουν στους αφορισμούς.
- Η απόδοση συλλογικών ιδιοτήτων και ευθυνών είναι άκρως επικίνδυνη. Όταν μάλιστα στόχος υποτίθεται ότι είναι να πέσουν οι τόνοι και να απομονωθούν ακραία στοιχεία, η απόδοση συλλογικών ευθυνών μετατρέπει, αντανακλαστικώ τω τρόπω, σε αυτόκλητους "συνηγόρους" ακόμα και ανθρώπους που δεν θέλουν να μπουν σε αυτή τη λογική.
- Ως χώρα είμαστε στην άκρη του γκρεμού. Είναι περιττή πολυτέλεια να αναλώνεται σκέψη και ανθρώπινο κεφάλαιο στη κομματική κλωτσοπατινάδα. Όπως έλεγε ο Νίτσε, "εχθρός της αλήθειας δεν είναι το ψέμα, είναι οι πεποιθήσεις". Ας τις αφήσουν όλοι ένα βήμα πίσω και ας ιεραρχήσουν σωστά τις προτεραιότητες της χώρας την οποία επιθυμούν να κυβερνήσουν ή να συνεχίσουν να κυβερνούν.
Ακολουθεί το άρθρο:
Πριν από σχεδόν 80 χρόνια (1933) κυκλοφόρησε ο πρώτος τόμος του μυθιστορήματος «Αργώ», του Γιώργου Θεοτοκά, ενός από τους σημαντικότερους διανοούμενους της «Γενιάς του ‘30». Το βιβλίο αποτελεί μια τοιχογραφία της Ελλάδας του μεσοπολέμου, μιας ταραγμένης εποχής, με οικονομική κρίση, εκατομμύρια εξαθλιωμένων προσφύγων και έντονη ιδεολογικοπολιτική αστάθεια.
Εκτενείς σε όλο το μυθιστόρημα είναι οι αναφορές στο «ταξίδι», οι οποίες αποτυπώνουν την «ανάγκης της φυγής» που αισθάνονται οι ανήσυχοι νέοι της εποχής, αποτέλεσμα της κρίσης, αλλά και της απογοήτευσης από την ήττα της Μεγάλης Ιδέας. Η απουσία ενός συλλογικού εθνικού στόχου, οδηγούσε στην άνοδο των πολιτικών άκρων της εποχής, στην ισχυροποίηση όσων επένδυαν στην απογοήτευση, το θυμό και την κρίση.
Στο τέλος του Α’ τόμου, ο Υπουργός Εσωτερικών Παύλος Σκινάς, ένας φιλόδοξος, όχι ιδιαίτερα καλλιεργημένος, αλλά πραγματιστής και κάπως λαϊκιστής πολιτικός, συνθλίβει ταυτόχρονα ένα ακροδεξιό στρατιωτικό πραξικόπημα και μια κομμουνιστική εξέγερση. Η στιγμή της δόξας του περιγράφεται ως ο θρίαμβος του δημοκρατικού χώρου έναντι στα δύο άκρα. Μετά τη διάλυση των στασιαστών, ο Παύλος Σκινάς, από μπαλκόνι της Πλατείας Συντάγματος εκφωνεί αποθεούμενος τον ακόλουθο λόγο:
«Η Δημοκρατία, δέχτηκε χτες μια διπλή επίθεση. Η Δημοκρατία νίκησε όλους μαζί τους αντιπάλους της, της δεξιάς και της αριστεράς, χάρη στη γενναιότητα και την αποφασιστικότητα των νόμιμων αρχών και χάρη στην ψυχραιμία και τη νομιμοφροσύνη της μεγάλης πλειοψηφίας του αθηναϊκού λαού. Η χτεσινή μάχη ήταν μάχη της ελευθερίας και της τάξης εναντίον της τυραννίας και της αναρχίας, εναντίον του τρελού τυχοδιωκτισμού και της τυφλής και ασυνείδητης βίας, μάχη του Κράτους εναντίον των δυνάμεων της διάλυσης και της αποσύνθεσης. Νικήσαμε γιατί το έθνος ήτανε μαζί μας. Οι χτεσινοί στασιαστές που προσπάθησαν να σας παρασύρουν εναντίον του Κράτους σας, του Κράτους που αποτελείτε εσείς οι ίδιοι, σας υποσχέθηκαν να γιατρέψουν μονομιάς όλα τα δεινά που μαστίζουν το τόπο, να καταργήσουν από τη μια μέρα στην άλλη, όλες τις δυσκολίες της σημερινής ζωής. Σας υποσχέθηκαν θαύματα. Και ως αντάλλαγμα δε σας ζήτησαν πολλά πράματα, συμπολίτες. Σας ζήτησαν μονάχα να παραιτηθείτε από την ελευθερία σας, δηλαδή, από την αξιοπρέπειά σας και το φιλότιμο σας, και να υποταχτείτε, σαν ένα κοπάδι Βάρβαροι, στην ωμή και άλογη βία τους. Δεν τους πιστέψατε και δεν τους ακολουθήσατε γιατί είστε Έλληνες και κανείς δε μπορεί να σας κοροϊδέψει τόσο εύκολα, όπως κοροϊδεύονται άλλοι λαοί μεγάλοι και σπουδαίοι, μα λιγότερο έξυπνοι από σας. Εγώ όμως σας το λέω καθαρά και ξάστερα, και πρέπει να με πιστέψετε, συμπολίτες, εγώ σας λέω πως δεν είναι σήμερα ο καιρός των θαυμάτων, αλλά ο καιρός των θυσιών. Για να ανορθώσουμε τη βασανισμένη πατρίδα μας, για να παραδώσουμε μια καλύτερη πατρίδα στα παιδιά μας, για να προετοιμάσουμε την ελληνική Αναγέννηση, θα χρειαστούνε κόποι και μόχθοι, αλύγιστες πειθαρχίες, ακατάβλητη υπομονή, σκληροί αγώνες εναντίον των δύσκολων αυτών περιστάσεων και εναντίον του εαυτού μας. Θα χρειαστούνε θυσίες, θυσίες, μεγάλες θυσίες…»
Οι ομοιότητες της εποχής σε σχέση με τα καθ’ ημάς είναι αρκετά εμφανείς. Η δε ρητορική του Παύλου Σκινά εξόχως διδακτική. Ο πραγματιστής πολιτικός του δημοκρατικού χώρου ισορροπεί ανάμεσα στον ρεαλισμό του «υπεύθυνου λόγου» και τον συναισθηματικό λαϊκισμό. Δεν ενοχοποιεί τους πολίτες, αλλά τους κολακεύει και τους τονώνει προσεγγίζοντάς τους ως συμμάχους. Παράλληλα αντιμετωπίζει τα δύο «άκρα» ως ομοειδή πολιτική παρεκτροπή. Αδιαφορεί για τις διαφορετικές τους πολιτικές και ιδεολογικές αφετηρίες, εστιάζοντας στην κοινή πρακτική της «ωμής και άλογης βίας τους».
Τις τελευταίες μέρες, έχει ανοίξει ένας νέος κύκλος συζήτησης για την πολιτική βία. Η μία πλευρά λέει ότι η αντιμετώπιση της βίας μπορεί να είναι αποτελεσματική, μόνο αν γίνεται επί της αρχής, αν δηλαδή απορρίπτεται ως στοιχείο πολιτικής δράσης. Η άλλη πλευρά, διαμαρτύρεται για την απόπειρα εξίσωσης, υποστηρίζοντας ότι ο επιθετικός προσδιορισμός πριν από τη λέξη «βία» (αν, δηλαδή, πρόκειται για «ρατσιστική» ή για "αγωνιστική/ταξική" βία στα πλαίσια μιας κινητοποίησης) είναι καθοριστικός για την αποδοχή της ή μη. Χωρίς να μπούμε στην ουσία κάθε άποψης, η δεύτερη προσέγγιση, εγκυμονεί ένα βασικό κίνδυνο: Όταν όλα θεωρηθούν «σχετικά», συνήθως κερδίζει εκείνος που έχει το πιο απλό, κατανοητό, ορατό μήνυμα και επενδύει στο ισχυρότερο σύμβολο. Και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάει κανείς, είτε συμφωνεί με αυτή την άποψή, είτε όχι...
πηγή: stithoskopio
Posted in: 
